ရုရှား-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Mr. Bulochnikov Anatoly Mikhailovich က နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းမှုများကိုဖြေကြား

ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ ရုရှား-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Mr. Bulochnikov Anatoly Mikhailovich အား နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုနှင့် ပြန်လည်ဖြေကြားမှုများကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြလိုက်ရပါသည်-

မေး။ ရုရှား-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအသင်းရဲ့ လက်ရှိဆောင်ရွက်နေတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သိရှိလိုပါတယ်။

ဖြေ။ ပထမဦးစွာ အလေးပေးပြောကြားလိုတာက ချစ်ကြည်ရေးဆိုတာထက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအကြောင်း ပြောလိုပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့အသင်းအဖွဲ့ဝင်များဟာ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံအတွင်းက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများမှာ တက်ကြွစွာအတူတကွအလုပ်လုပ်ဆောင်ဖို့ ဆန္ဒပြင်းပြလျက်ရှိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့သမိုင်းကြောင်းနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံတို့အကြား ဆက်ဆံရေး၊ လက်ရှိမြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေ၊ စီးပွားရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး ဆိုင်ရာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်မှုအလားအလာ စသည်တို့ကို ရုရှားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များသိရှိအောင် ကျယ်ပြန့်တဲ့ သတင်း ကွန်ရက်တည်ဆောက်ဖို့အတွက် သတင်းအချက်အလက်များစွာကို ဖော်ထုတ်ရရှိဖို့လိုပါတယ်။

မေး။ ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပုဂ္ဂလိကရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေအနေနဲ့ ဘယ်ကဏ္ဍတွေမှာ အများဆုံးရှိနေပါသလဲ။ အနာဂတ်မှာ လည်း ဘယ်ကဏ္ဍတွေမှာ ထပ်မံတိုးချဲ့ဆောင်ရွက်သွားဖို့ရှိပါသလဲ။

ဖြေ။  လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ရုရှားနဲ့မြန်မာနိုင်ငံတို့အကြား ကြီးမားတဲ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမရှိသေးပါဘူး။ သို့သော်လည်း ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးရဲ့ ကြီးမားတဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကတော့ ပညာရေးကဏ္ဍပဲဖြစ်ပါတယ်။၂၀၀၁ ခုနှစ်ကစပြီး ရုရှားနိုင်ငံရဲ့အဆင့်မြင့်အထူးပြုဘာသာရပ်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံက ပညာတော်သင်အမြောက်အမြားဟာ လာရောက် သင်ယူခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အားလုံးထဲမှာပညာရေးနယ်ပယ်ဟာ အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုအများဆုံးဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ အရည်အချင်း ပြည့်မီတဲ့ ပညာတော်သင်များဟာ သင်ယူတတ်မြောက်ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းပညာတော်သင်များဟာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးရဲ့ အကျိုးအတွက် အဓိကအသုံးချရမည့်ခိုင်မာတဲ့ အင်စတီကျူးရှင်းတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ဒါ့အပြင် ရေနံနဲ့သဘာဝဓာတ်ငွေ့ လုပ်ငန်း များမှ အစပြုပြီး မည်သည့်စက်မှုလုပ်ငန်းတွင်မဆို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့အခွင့်အလမ်းရလိုပါတယ်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ စွမ်းအင် ၊စိုက်ပျိုးရေး၊ သင်္ဘောတည်ဆောက်ရေး၊ မီးသတ်ကိရိယာများ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ မြစ်နှင့်ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းများ ပြန်လည်တည် ဆောက်ခြင်း၊ အိုင်တီနည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ သတ္တုတူးဖော်ရေးနှင့် အခြားစက်မှုကဏ္ဍများမှာလည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိ ပါတယ်။

မေး။ ရုရှား-မြန်မာ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုစင်တာတွေ တည်ဆောက်ပြီး စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်သွား ဖို့ရှိကြောင်း ဆွေးနွေးပြောခဲ့ပြီးတာတွေရှိပါတယ်။ ဘယ်အဆင့်ထိ ဆောင်ရွက်ပြီးစီးပါပြီလဲ။ ဘယ်လိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါသလဲ။

ဖြေ။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကစပြီး ရန်ကုန်မြို့မှာ "Golden Ring"အမည်နဲ့ ရုရှား-မြန်မာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးစင်တာ တစ်ခုဆောက်လုပ်ဖို့ မြေနေရာရရှိနိုင်ရေး ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီစင်တာမှာ ရုံးခန်းနဲ့လူနေအိမ်အဆောက်အဦများ၊ ပညာရေးနဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများ၊ ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ ပြခန်းများအပါအဝင် အခြားကဏ္ဍများအတွက် ဘက်စုံစင်တာ တစ်ခုဖြစ်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုချိန်ထိတော့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က အကြောင်းပြန်ချက်ကို စောင့်ဆိုင်းနေတဲ့ အနေအထားပဲ ရှိပါသေးတယ်။

မေး။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် ဘယ်ကဏ္ဍတွေမှာ အဓိကထားဆောင်ရွက်ဖို့လိုအပ်တယ်လို့ အကြံပြုချင် ပါသလဲ။

ဖြေ။ ဒီမေးခွန်းကို ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များကို မေးတာပိုကောင်းမယ်ထင်ပါတယ်။ ကျွန်တော့်အမြင်ကိုပြောရရင်တော့ ဦးစားပေး လုပ်ငန်းတွေအနေနဲ့ စွမ်းအင်နဲ့သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကွန်ရက်၊ သတ္တုဓာတ်ထုတ်ယူခြင်း၊ ကုန်ချော ထုတ်လုပ်ခြင်း လုပ်ငန်းနှင့် အိုင်တီနည်းပညာကဏ္ဍတွေဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါကဏ္ဍများမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ရုရှားတက္ကသိုလ်များမှာ လေ့ကျင့်သင်ကြားခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အထူးကျွမ်းကျင်သူများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် တိုင်းပြည်ရဲ့ဘတ်ဂျက်အတွက် အပိုဝင်ငွေများရရှိစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ခေတ်မီသတ္တုသန့်စင် စက်ရုံတစ်ရုံတည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံဘဏ္ဍာများ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အဆိုပါလုပ်ငန်းများမှာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အသင့်ပြင်ဆင်ထားပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ ဖြေရှင်းရန်လိုအပ်တဲ့ပြဿနာတစ်ခုကတော့ ကျွန်ုပ်တို့၏နိုင်ငံများအကြားဘဏ္ဍာရေးယန္တရားကို မှန်ကန်စွာတည် ဆောက်နိုင် ရန်လိုအပ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ကျွမ်းကျင်တဲ့ စီးပွားရေး ပညာရှင်အဖွဲ့များနှင့်အတူ အဆိုပါပြဿနာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဆိုပြုချက်များကို ပြင်ဆင်ထားရှိကာ   ပွင့်လင်းစွာဆွေးနွေးနိုင်ဖို့မျှော်လင့်လျက်ရှိပါတယ်။

မေး။ ရုရှားနိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပညာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ စွမ်းအင်ကဏ္ဍ၊ ပို့ဆောင်ရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုစတဲ့ကဏ္ဍတွေမှာ ကူညီပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတာတွေလည်းရှိပါတယ်။ အနာဂတ်မှာ ဘယ်ကဏ္ဍတွေမှာအဓိကထား ကူညီပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်သွား ဖို့ရှိပါသလဲ။ အသင်းအနေနဲ့လည်း ဘယ်လိုတွေ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားဖို့ရှိပါသလဲ။

ဖြေ။ အားလုံးသိပြီးဖြစ်တဲ့အတိုင်း နှစ်နိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍမှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့လိုပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက်လည်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ပညာရေးကဏ္ဍပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကတော့ အရှိန်အဟုန်နဲ့ ဆက်လက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်သွား ဖို့လိုပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်မှာ ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အထူးကျွမ်းကျင်သူအမြောက်အမြားကို မွေးထုတ်သင်ကြားပေး ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ရုရှားနဲ့မြန်မာပူးတွဲတက္ကသိုလ်တစ်ခုဖွင့်လှစ်နိုင်ရေး အကြံပြုတင်ပြလိုပါတယ်။ ဥပမာ-မော်စကို တက္ကသိုလ်နဲ့ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တို့ပူးပေါင်းကာ နေပြည်တော် သို့မဟုတ်မန္တလေးမြို့မှာ ပူးတွဲတက္ကသိုလ်ဖွင့်လှစ်ပြီးခေတ်မီပညာများ သင်ကြားပေးရန် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် အနာဂတ်လူငယ်များ ခေတ်မီပညာရပ်များကို လေ့လာသင်ယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ယဉ်ကျေးမှုနယ်ပယ် ကဏ္ဍမှာတော့ နိုင်ငံတကာမှာ ကျယ်ပြန့်စွာကျင့်သုံးလျက်ရှိတဲ့ ဥပမာကိုယူပြီး ရုရှားနိုင်ငံမှာ “မြန်မာနှစ်” ပွဲတော်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ “ရုရှားနှစ်” ပွဲတော်များ ကျင်းပခြင်းများဆောင်ရွက်နိုင်ပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံခရီးသွား လုပ်ငန်းကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် လေယာဉ်ပျံများ တိုက်ရိုက်ပျံသန်းပြေးဆွဲမှုပြုလုပ်ရန် ညှိနှိုင်းဖို့လိုပါတယ်။ ဗီဇာအပြန်အလှန် ကင်းလွတ်ခွင့် ညှိနှိုင်းဖို့လိုပါတယ်။

မေး။ ရုရှား-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌအနေနဲ့လည်း ရုရှားနိုင်ငံရဲ့နိုင်ငံရေးစာစောင်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ၁၁၈ ကြိမ်မြောက် ထုတ်ဝေတဲ့ Politics Magazine မှာ“တောင့်တင်းခိုင်မာသော တပ်မတော်သည် အမိမြေအေးချမ်းသာယာရေး၏ အာမခံချက် ဖြစ်သည်” ဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးကိုရေးသားထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးမြန်မာနိုင်ငံနဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော် အပေါ်အမြင်ကို ခုလိုအခွင့်အခါကြုံတဲ့အချိန်မှာပြောပြပေးစေလိုပါတယ်။

ဖြေ။ ကျွန်တော်ဟာ ၁၉၇၈-၇၉ ခုနှစ်များအတွင်း ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ နိုင်ငံခြားဘာသာရပ်ဌာနမှာ မြန်မာဘာသာသင်ယူခဲ့ပြီး ရုရှား-မြန်မာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံကို ကြိမ်ဖန်များစွာရောက်ရှိခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာအံ့သြဖွယ် ကောင်းတဲ့ တိုင်းပြည်ဖြစ်ပြီးမြန်မာလူမျိုးများဟာ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးတတ်ပြီး အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင်ဖော်ရွေပျူငှာပါတယ်။   မြန်မာနိုင်ငံကို ကျွန်တော်နဲ့အတူရောက်ဖူးတဲ့  အခြားရုရှားနိုင်ငံသားအားလုံးကလည်း မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းများ အလယ်ရောက် ရှိနေသလို အမြဲတမ်းခံစားခဲ့ရပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုဟာရင်ထဲက လာတဲ့ဟန်ဆောင်မှုကင်းတဲ့ ရင်းနှီးချစ်ခင်မှုလို့ို ယုံကြည်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကဏ္ဍစုံမှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုရဖို့ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ကူညီကြိုးစား ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောရမည်ဆိုလျှင် တပ်မတော်ဟာ ပြည်သူလူထု၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်ဟာ    တိုင်းပြည်ကိုပြည်ပကျူးကျော်မှုကာကွယ်ရန်နှင့်   ပြည်ပကျူးကျော်စစ်အတွက် ပြည်တွင်း အင်အားစုများကို စုစည်းတည်ဆောက်ရန်ဖြစ်ပြီးပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုမပြုရဘူးလို့ ယေဘုယျသတ်မှတ်ထား ပေမယ့် စကားပုံတစ်ခုကို ဥပမာယူပြောရမည်ဆိုလျှင် “မိမိတပ်မတော်ကိုမှ မထောက်ပံ့လိုသော တိုင်းပြည်သည် အခြား တပ်မတော်တစ်ခု၏ နှိပ်စက်ခြင်းကိုခံရမည်” ဆိုတဲ့အတိုင်း တပ်မတော်အင်အားရှိမှ တိုင်းပြည်အင်အားရှိမည်လို့ သဘောပေါက် ယုံကြည်ပါတယ်။

မေး။  ဆောင်းပါးအရဆို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပထဝီနိုင်ငံရေးအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အကြောင်းကို အတော်လေးလေ့လာ သိမြင်ထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်ရှိနိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီလက်ထက် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုနဲ့ လုပ်ဆောင် ချက်တွေအပေါ် သဘောထားအမြင်ကို သိလိုပါတယ်။

ဖြေ။ ပထမဦးစွာ ပြောလိုတာကတော့ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့အစည်းဟာ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းမဟုတ်ပါဘူး။ လူမှုရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာအလေးထားပြောကြားလိုပါတယ်။ ရုရှားနိုင်ငံအကြီးအကဲများနဲ့  ရုရှားနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန တို့အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လေးနက်သိမ်မွေ့တဲ့အခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုး စီးပွားကိုရှေးရှုလျက် တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရအောင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင် ပတ်သက်နေသူအားလုံးရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်များဟာ လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ   ပြဋ္ဌာန်းချက်များနဲ့ ကိုက်ညီရပါမယ်။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အကြောင်းအရာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး   တိကျမှန်ကန်တဲ့သတင်းအချက်အလက်များအား ပြည်သူလူထုထံပျံ့နှံ့စေပြီး သတင်းအမှားများနှင့်ကောလာဟလသတင်းများမပျံ့နှံ့စေရေး ကာကွယ်ဆောင်ရွက်သွားဖို့ လိုမှာဖြစ် ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအသစ်များ ပြန်လည်ကျင်းပရန်  ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်ဟာ မြန်မာ နိုင်ငံငြိမ်းချမ်းရေး၊   ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေးနဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့အတွက် အခြေခံလိမ့်မယ်လို့ယုံ ကြည်ပါ တယ်။    မြန်မာနိုင်ငံသားအားလုံးရဲ့   စည်းလုံးညီညွတ်မှုခွန်အားနဲ့  မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပန်းတိုင်ကို  အမြန်ဆုံးရောက်ရှိပြီး တိုင်းပြည် တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အမြန်ဆုံးရရှိလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်မျှော်လင့်လျက်ရှိပါတယ်ခင်ဗျာ။

မေး။     နောက်ထပ်မေးခွန်းကတော့ ပေးပို့ထားတဲ့ မေးခွန်းထဲမှာတော့ မပါပါဘူးရှင့်။ ထပ်ပြီးတော့ မေးလိုပါတယ်ရှင့်။ ဖြေနိုင်မယ်ဆိုရင် ဖြေကြားပေးစေလိုပါတယ်ရှင့်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရဲ့ ယခုခရီးစဉ်ကနေ ရုရှား-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေအပါအဝင် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားအတွက် ဘာတွေများရရှိနိုင်မလဲလို့ မျှော်လင့်ပါသလဲရှင့်။

ဖြေ။      ဒီမေးခွန်းဟာ တစ်ဖက်မှာ လွယ်ကူတယ်လို့ ထင်ရပေမယ့်လည်း တစ်ဖက်မှာတော့ ဖြေကြားရန် ခက်ခဲတဲ့ အပိုင်းတွေရှိနေပါတယ်။   ဘာကြောင့်ခက်ခဲရလဲဆိုတော့ အဖွဲ့အစည်းအားလုံး လူအားလုံးအတွက် ကိုယ်စားဝင်ဖြေပေးလို့မရသလို အာမခံ ကတိစကားပေးလို့လည်းမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ လွယ်ကူရတဲ့အပိုင်းကတော့ ဒီခရီးစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း ကျွန်တော်တို့ အနေဖြင့် အများကြီးမျှော်လင့်ထားပါတယ်။ မျှော်လင့်ချက်တွေထဲက တစ်ခုကတော့ ရုရှားနှင့်မြန်မာနိုင်ငံကြား ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး နှင့် အရောင်းပြပွဲများအပြန်အလှန်ပြုလုပ်သွားနိုင်မည့်   ချစ်ကြည်ရေးစင်တာများ တည်ဆောက်သွားနိုင်ရေးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ထိုမျှော်လင့်ချက်နှင့်အတူ    ယခုနှစ် (သို့မဟုတ်) လာမယ့်နှစ်ကို ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးနှစ်အဖြစ် တရားဝင်သတ်မှတ်ကြေညာနိုင်ဖို့လည်း  လျာထားလျက်ရှိပါတယ်။  ကျွန်တော်တို့အသင်းရဲ့ လျာထားမျှော် လင့်ချက်များကိုလည်း  နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် လက်ခံသဘောတူ အတည်ပြုညွှန်ကြားပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။  ဒါ့အပြင် ပညာရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံတက္ကသိုလ်တစ်ခုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ တက္ကသိုလ်တို့ ပူးပေါင်းကာ   ဖက်စပ်တက္ကသိုလ်တစ်ခုတည်ထောင်နိုင်ရန် စီစဉ်လျာထားလျက်ရှိပါတယ်။ ဥပမာ- ရုရှားအစိုးရတက္ကသိုလ်တစ်ခုနှင့်    ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်တို့အကြားတွင်ဖြစ်စေ၊ အခြား နှစ်နိုင်ငံညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမည့် နေပြည်တော်၊ မန္တလေးအစရှိသည့် မြို့ကြီး များမှ တက္ကသိုလ်များနှင့်ဖြစ်စေ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားနိုင်ပါတယ်။ ယခုကဲ့သို့ဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှ ပါမောက္ခကြီး များအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတက္ကသိုလ်များတွင် သင်ခန်းစာလာရောက်ပို့ချသင်ကြား ပေးခြင်းမျိုးဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး ပထမ အချက်အနေဖြင့် ပြည်ပစေလွှတ်ပညာသင်ကြားမှု ကုန်ကျစရိတ်ကို လျှော့ချသွားနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် ထိုပညာသင်ကြားပေးခွင့်ရမည့် လူငယ်ကျောင်းသားများသည် နိုင်ငံ၏ အနာဂတ်တစ်ခု ဖြစ်သည့်အား လျော်စွာတက္ကသိုလ် ပညာများပြီး မြောက်အောင်မြင်ပြီးပါကလည်း   ရုရှား-မြန်မာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေသည့်  စက်မှုလက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လုပ်ကိုင်ကာ တိုင်းပြည်အကျိုးသယ်ပိုးနိုင်ကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

မေး။     နောက်တစ်ခုမေးချင်တာကတော့ ယခုခရီးစဉ်အတွင်းမှာ ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးအသင်းအနေနဲ့ ဘယ်လိုတွေ့ ဆုံမှုတွေပြုလုပ်ပြီးတော့  ဘာတွေဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားဖို့ရှိပါသလဲရှင့်။ အစီအစဉ်လေးတွေ သိလိုပါတယ်။

ဖြေ။      ကျွန်တော်တို့အနေဖြင့် မြန်မာဘက် ချစ်ကြည်ရေးအသင်းကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ရုရှားနိုင်ငံ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအကြားတွင် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းမှုများပြုလုပ်သွားရန်စီစဉ်ထားရှိပါတယ်။ ဥပမာ အနေဖြင့်ဆိုရလျှင်   ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းသုံး အရည်အသွေးမြင့်သံပိုက်များ ထုတ်လုပ်နေသည့် စက်ရုံကိုယ်စားလှယ် များ၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများအနက်မှ မီးရထားလမ်းသုံးပစ္စည်းအမျိုးမျိုးထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံ၊ ဒီဇယ် အင်ဂျင် ထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တွေ့ဆုံနိုင်ရန် စီစဉ်ထားရှိပြီး အဆိုပါကုန်ပစ္စည်းများကို ရောင်းချလို ရုံမဟုတ်ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းပူးပေါင်းထုတ်လုပ်သွားနိုင်ရေးတို့ကိုပါ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ထပ်လည်း    မီးဘေးအန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ   အလိုအလျောက်ငြှိမ်းသတ်သည့်စက်ပစ္စည်းများထုတ်လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံ သွားရန်ရှိပါတယ်။ မိမိတို့အနေဖြင့် သိရှိထားရတဲ့ အချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပွင့်လင်းခြောက်သွေ့သည့်ရာသီများတွင် မီးဘေးအန္တရာယ်နှင့်    မကြာခဏရင်ဆိုင်ရလျက်ရှိသောကြောင့် မိမိတို့တီထွင်ထုတ်လုပ်ထားပြီး ကောင်းစွာအသုံးပြုနေပြီဖြစ်သော နည်းပညာများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးမျှဝေသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထို့အပြင် မြစ်ချောင်းများနှင့် ပင်လယ်ကမ်းခြေတစ်လျှောက် ကူးသန်းပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းငယ်များတွင်အသုံးပြုနိုင်မည့် ရေယာဉ်နှင့် သင်္ဘောငယ်များကိုလည်း ပူးပေါင်းထုတ်လုပ်သွားရန် ညှိနှိုင်းသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ထိုရေယာဉ်များကို အသုံးပြု၍ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် အခြားကုန်သွယ်စီးဆင်းမှုများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေမှာဖြစ်ပါတယ်။

မေး။     နောက်ဆုံးမေးခွန်းလေးပါရှင့်။ ရုရှား-မြန်မာဆက်ဆံရေးအပြင် အခြားသော စီးပွားရေးကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးတွေမြှင့်တင်နိုင်ဖို့ ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးအသင်းအနေဖြင့် ဘယ်လိုများ ကူညီပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးသွား ပါမလဲရှင့်။

ဖြေ။      ကျွန်တော်တို့အနေဖြင့် ယခုမြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ ရုရှားနိုင်ငံသို့ လာရောက်ပြီးနောက် မကြာမီအချိန်မှာပဲ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရုရှားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ စေလွှတ်သွားနိုင်ရန် ပြင်ဆင်လျက်ရှိပါတယ်။ ဇူလိုင်လထဲမှာလည်း  ဖြစ်နိုင်သလို ရာသီဥတုအခြေအနေအရ မိုးနည်းသွားတဲ့ သြဂုတ်လထဲမှလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပထမဆုံးဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရမည့်ကိစ္စရပ်ကတော့   ငွေပေးချေမှုယန္တရားပဲဖြစ်ပါတယ်။ သို့မှသာလျှင်   နှစ်နိုင်ငံအကြား ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်သွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ရာမှာလည်းကြားခံငွေကြေးစနစ်တစ်ခုမပါဝင်သည့် ရုရှားနိုင်ငံသုံး ရူဘယ်နှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတို့အကြား တိုက်ရိုက် ကူးသန်းပေးချေနိုင်ရန် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုများပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ပြီး သို့မှသာလျှင် နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဟာ လွတ်လပ်ခိုင်မာနေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ထိုခရီးစဉ်အတွင်းမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံဘက် မိမိတို့၏ မိတ်ဖက်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းရှင်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံသွားရန် ရှိပါတယ်။ ထို့အတူ မိမိတို့လက်ရှိ ရုရှားနိုင်ငံတွင် တွေ့ဆုံပေး ရန်စီစဉ်ထားသည့် လုပ်ငန်းရှင်များကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ ခေါ်ဆောင်လာမှာဖြစ်ပြီး ပထမအချက်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအား သိကျွမ်းရင်းနှီးစေမှာဖြစ်သလို မြန်မာနိုင်ငံ စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖော်ဆောင်သွားမယ့် အနာဂတ်စီမံကိန်းများကို လေ့လာသွားစေမှာဖြစ်ပြီး ရုရှားနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ လုပ်ငန်းရှင်များ  ပေါ်ထွက်လာဖို့လည်း ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ၊  စွမ်းအင်အရင်းအမြစ်လုပ်ငန်းများ၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် စိတ်ပါဝင် စားလျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ထိုကဲ့သို့သော နှစ်နိုင်ငံ   တိုက်ရိုက်ငွေပေးချေမှုစနစ်ကို တည်ဆောက်နိုင်ခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် မည်သည့်နိုင်ငံထုတ်ကုန်ပစ္စည်းကိုမဆို ဒေါ်လာ၊ ယူရို အစရှိသည့် ငွေကြေးများကိုအသုံးမပြုဘဲ မိမိတို့ငွေသားစနစ်ကိုအသုံးပြု၍သာ ဝယ်ယူတင်ပို့သွားနိုင်မှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

မေး။ ဟုတ်ကဲ့ပါရှင့်။  မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စကားလက်ဆောင်နဲ့ ဖြည့်စွက်ပြောကြားလိုတာများရှိရင် ပြောပေးပါဦးရှင့်။

ဖြေ။ “ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေး အဓွန့်ရှည်ပါစေ”  (မြန်မာဘာသာစကားဖြင့်) ကျွန်တော့်အတွက်   မြန်မာနိုင်ငံဆိုတာ ဒုတိယ အမိမြေပါပဲ။ ကျွန်တော့်ရဲ့မိသားစု ပြောသလိုပဲ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်ကလည်း မြန်မာပြည်ကို အရမ်းချစ်တဲ့လူတစ်ယောက် ပါ။ “ကျွန်တော် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှာ ၁၉၇၈၊ ၁၉၇၉ ခုနှစ်မှာစတင်ခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော် မြန်မာပြည်ကိုသိပ်ကြိုက်တယ်။ သိပ်ချစ်တယ်။” (မြန်မာဘာသာစကားဖြင့်)ဟုတ်ကဲ့ ခုလိုအချိန်ပေးပြီးဖြေကြားပေးတဲ့အတွက် မြဝတီမီဒီယာကနေ ကျေးဇူး အများကြီးတင်ရှိပါတယ်ရှင့်။

မြဝတီ