အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲကို မၾကာေသးမီက က်င္းပၿပီးစီးခဲ့ပါၿပီ။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရလဒ္ပိုင္းအေနနဲ႔ သိသိသာသာ ေျပာင္းလဲမႈမရွိခဲ့ပါဘူး။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ေတြက အထက္လႊတ္ေတာ္ကို ဆက္လက္စိုးမိုးခြင့္ရၿပီး ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကိုေတာ့ ဒီမို ကရက္တစ္ေတြက သိမ္းပိုက္သြား ႏုိင္တာျဖစ္ပါတယ္။
ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ အေနနဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ အမတ္ေနရာ အမ်ားစုကို မရရွိ ေပမယ့္လည္း ထရမ့္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကို ဆက္ၿပီး ဆင္ႏႊဲသြားႏုိင္ဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထရမ့္ရဲ႕ သမၼတသက္တမ္း တစ္ဝက္မွာျပဳလုပ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲက တ႐ုတ္အေပၚ ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး စစ္ပြဲကို ဟန္႔တား ႏုိင္စြမ္းမရွိခဲ့ပါဘူး။
''လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အမ်ား ႀကီးေျပာင္းလဲသြားတာမ်ဳိးမရွိပါဘူး။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ ထရမ့္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ လာရင္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြထက္ ဒီမိုကရက္တစ္ေတြက ပိုၿပီးအေထာက္အပံ့ ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးမွာ ထရမ့္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေပၚကို အႏိုင္ရသြား ဖြယ္ရွိပါတယ္'' လို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရး ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဂရက္မာစတယ္က ေျပာပါတယ္။
ဒီမုိကရက္တစ္ အမတ္အနည္းငယ္ကသာ ထရမ့္ရဲ႕ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေပၚကုန္သြယ္ေရး ဆက္ဆံေရးျပဳမူ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ကန္႔ကြက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲကမွ အဓိက ကန္႔ကြက္သူက ေျမာက္ဒါကိုတာျပည္နယ္က အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေဟဒီ ေဟ့ကမ့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သူက သူ႔ရဲ႕ေနရာကို ျပန္လည္ ရယူႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။ သူ႔ရဲ႕ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္တဲ့အျပင္ ထရမ့္ရဲ႕ အရင္းႏွီးဆံုး မဟာမိတ္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ကီဗင္ခရမ္မာကသာ ေနရာရရွိသြားတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။
ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ထရမ့္က ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္း တရားမဝင္ လူဝင္မႈေတြကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္သြားဖို႔ အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္လည္း လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ နီးကပ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ တိုက္ခိုက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ဒုတိယသမၼတမိုက္ပန္႔နဲ႔ သူ႔ကုိ မဲေပးခဲ့တဲ့ ျပည္နယ္ေတြကို ကုန္သြယ္ေရး အရ လက္စားေခ်မႈျပဳလုပ္ဖို႔ ပစ္မွတ္ထားခ်င္းျဖင့္ အခုက်င္းပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲ ကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေနတယ္ဆိုၿပီး ထရမ့္က စြပ္စြဲခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြအေနနဲ႔ အိုင္အိုဝါျပည္နယ္မွာ ႏွစ္ေနရာနဲ႔ ကန္ဆက္ျပည္နယ္မွာ တစ္ေနရာစီ ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ေပမယ့္လည္း အဓိက ပို႔ကုန္ေစ်းကြက္အေပၚ ထပ္ေဆာင္းအခြန္ ခ်မွတ္ တဲ့ ထရမ့္ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္အေပၚမွာ စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရးက႑က စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အေျခ အေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတုန္းပဲလို႔ မဟာ ဗ်ဴဟာႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အေရးေလ့လာမႈအဖြဲ႕မွ ကုန္သြယ္ေရး မူဝါဒအထူးျပဳေလ့လာတဲ့ ေဘ႐ိုင္းကေျပာပါတယ္။
အခု အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ၿပီးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ လူတကာရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္မႈက ဘယ္ကိုေရာက္သြားသလဲဆိုရင္ ႏိုဝင္ဘာ ၃ဝ ရက္ကေန ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္အထိ ေဘြႏိုဆိုင္းရက္ၿမိဳ႕မွာက်င္းပမယ့္ G-20 ထိပ္သီး ညီလာခံျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္ ဒီညီလာခံမွာ ထရမ့္နဲ႔ရွီက်င့္ဖ်င္တို႔ ေတြ႕ဆုံၾကမွာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္ မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၅ဝ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိတဲ့ တ႐ုတ္ သြင္းကုန္ေတြအေပၚ ထပ္ေဆာင္း အခြန္ေကာက္ခံထားၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၁ဝ ဘီလီယံရွိတဲ့ အေမရိကန္ သြင္းကုန္ေတြ အေပၚကိုသာ ထပ္ေဆာင္း အခြန္ ေကာက္ခံထားႏုိင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာကို လာမယ့္ေတြ႕ဆုံမႈမွာ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ျပႆနာ ေျပလည္ေစမယ့္ ခ်က္ခ်င္းသေဘာတူညီမႈထက္ ပိုမိုဆိုးရြားတဲ့ ေဆြးေႏြးမႈရဲ႕ အစ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ကြၽမ္းက်င္သူေတြက သံုးသပ္ထားပါတယ္။
''ပိုၿပီးေျခေျချမစ္ျမစ္ရွိတဲ့ ဘယ္အရာမဆို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈ မျဖစ္မေန လုိအပ္ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ျပႆနာရင္းျမစ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဥာဏမူပိုင္ခြင့္ ကာကြယ္ေရး၊ စက္မႈလုပ္ငန္းမူဝါဒမ်ား အစရွိတဲ့ က႑ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္သိသ ေလာက္ကေတာ့ ဒီလိုႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြက အခုခ်ိန္ထိ မလုပ္ရေသးတာ ကို ေတြ႕ရပါတယ္'' လို႔ တစ္ကမၻာလံုး အေရးဆိုင္ရာ ခ်ီကာဂိုေကာင္စီမွ ကမၻာ့စီးပြားေရး သုေတသီ ေဖးလဗီကေျပာထားပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ မွာလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာဆိုရင္ ထရမ့္က သူ႔အေနနဲ႔ ရွီက်င့္ဖ်င္ကို ြG-20 ညီလာခံမွာေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႔ အသိေပးထားပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လို အေၾကာင္းအရာကို ေဆြးေႏြးသြားမယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာခဲ့ျခင္းမရွိပါဘူး။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ရာမွာ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္း အတာအထိ ကုန္သြယ္ေရး လိုေငြျပေနတယ္ ဆိုတာကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ရွင္းျပထားၿပီးျဖစ္ပါ တယ္။ ထရမ့္က တ႐ုတ္ သြင္းကုန္ေတြအေပၚ ထပ္ေဆာင္း အခြန္ေကာက္ခံမႈကလည္း အေမ ရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး ကိုယ္စားလွယ္႐ံုးက လုပ္ေဆာင္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ အေပၚမွာမူတည္ ေနပါတယ္။ အဲဒီ႐ံုးက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို ကုန္သြယ္ေရး လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ေတြ ခိုးယူတယ္လို႔ စြပ္စြဲ ထား႐ံုသာမက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕အဖိုးတန္ လွတဲ့ နည္းပညာ အခ်က္အလက္ေတြကို လႊဲေျပာင္းေပးရမယ္ဆိုတဲ့ မူဝါဒေတြခ်မွတ္ၿပီး ဥာဏ မူပိုင္ခြင့္ေတြကိုပါ ခိုးယူေနတယ္ဆိုၿပီး စြပ္စြဲထားတာျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြကို သတိထားၿပီး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေပ မယ့္လည္း ထရမ့္အေနနဲ႔ စိတ္တိုင္းက်မႈ မရရွိႏုိင္ဘူးလို႔ ေဖးလဗီက ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြ ကလည္း အေမရိကန္ ထိပ္တန္း တာဝန္ရွိသူ ေတြရဲ႕ အသံုးအႏႈန္းေတြကို ထရမ့္က ပယ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ အားလံုး အရာမထင္ျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။
အကယ္၍ ႏွစ္ႏုိင္ငံက ေဆြးေႏြးမႈေတြကို စတင္လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ဒီေဆြးေႏြးမႈက အခ်ိန္ ကာလအားျဖင့္ ၾကာရွည္ႏုိင္ၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ လက္ရွိ အေမရိကန္ အစိုးရက ခ်မွတ္ထားတဲ့ တ႐ုတ္သြင္းကုန္ေတြ အေပၚထပ္ေဆာင္း အခြန္ ေကာက္ခံမႈက အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ ၾကာျမင့္ႏုိင္ၿပီး ထရမ့္အေနနဲ႔ကလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေပၚ ပိုမိုဖိအားေပးတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္လာႏုိင္တယ္လို႔ ကုန္သြယ္ ေရးကြၽမ္းက်င္သူ အမ်ားအျပားက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။
''ဒီကိစၥကို အျမန္ဆံုး ေျပလည္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ အစိုးရဘက္က ေတာင္းဆိုမႈ ေတြကို အမ်ားအျပား ေလွ်ာ့ခ်ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဒီေနရာမွာ ထြက္ေပါက္တစ္ခု ကိုရွာေဖြေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခုခ်ိန္ထိ မေတြ႕ႏုိင္ေသးပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ သူတို႔ကို ေတာင္းဆိုေနတဲ့အခ်က္က သူတို႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုးအေနနဲ႔ စီးပြားေရးကို သိသာ ထင္ရွားစြာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္လုိက္မယ္ဆိုရင္ အခုျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကိုလည္း ေျဖရွင္းၿပီးသားျဖစ္သြားပါမယ္'' လို႔ ေဘ႐ိုင္းကေျပာပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ အတြက္ဆုိရင္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ဒီမိုကရက္ေတြ အႏိုင္ရ တာက ထရမ့္အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ကုန္သြယ္ေရး မူဝါဒေတြကို ပိုၿပီးလြတ္လြတ္လပ္လပ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္လို႔ရပါမယ္။ ကုန္သြယ္ေရး က႑ကဆိုရင္ ဒီမုိကရက္တစ္ အမတ္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ၿပီးလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥတစ္ခုလုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ သံုးသပ္ေၾကာင္း ထရမ့္က ႏိုဝင္ဘာ ၇ ရက္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာထားပါတယ္။
''ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ကုမၸဏီေတြကို တျခားႏုိင္ငံေတြမွာအ႐ံႈးခံေနရတာ မျမင္လိုေတာ့ပါဘူး။ အခု ခ်ိန္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စီးပြားေရး ပိုမိုခိုင္မာလာေစဖို႔အတြက္ ပါတီႏွစ္ရပ္စလံုးက လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္''လို႔ ထရမ့္က ေျပာပါ တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္တုန္းကဆိုရင္ ကြန္ဂရက္မွာရွိတဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အမတ္ေတြက ထရမ့္ အစိုးရရဲ႕ ျပင္းထန္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရး မူဝါဒတခ်ဳိ႕အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ ျပန္လည္ ေရြးေကာက္ခံရဖို႔ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ထရမ့္အတြက္ အဓိက ဦးစားေပးရမယ့္အရာက ၂ဝ၂၄ ခုႏွစ္အထိ သမၼတ တာဝန္ကို ဆက္လက္ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ထရမ့္က ေနာက္ထပ္ သမၼတ သက္တမ္းအတြက္ မဲဆြယ္မႈအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ ထား တဲ့ ကုန္သြယ္ေရး မူဝါဒကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖြယ္ရာ မျမင္ပါဘူး။ ဒါ့ျပင္ ဒီမုိကရက္တစ္ေတြရဲ႕ ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ဒီလိုကုန္သြယ္ေရး မူဝါဒေတြကို ထပ္မံတင္းက်ပ္ သြားဖြယ္ရွိတာေၾကာင့္ အေမရိကန္-တ႐ုတ္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲက လြယ္လြယ္နဲ႔ ၿပီးဆံုးႏုိင္ဦးမယ့္ ကိစၥတစ္ခုမဟုတ္ ေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရ ပါတယ္။ ။
Ref: Politico
မင္းခန့္တင္
